Een Hybride 0V1 rechtuit ontvanger De beste eigenschappen van buis en transistor in 1 ontwerp gecombineerd

Omdat het bouwen van steeds weer een zender op het laatst ook gaat vervelen heb ik vandaag maar eens weer een radio gebouwd . Ditmaal maar eens een hybride , dus met een buis en een IC , scheelt in ieder geval een uitgangs trafo en je hebt niet zoveel spanning nodig , dit hele toestel werkt op een 12 volts trafotje Ik heb hier een ECC 81 gebruikt als terug gekoppelde detector en een LM 386 IC als audio versterker , toch goed voor een ruime 1 watt audio .
De gevoeligheid is boven verwachting , zelfs overdag hoor ik diverse MG stations op de gebruikte ferriet antenne .
Nu is dat Hybride principe niets nieuws , veel autoradio's gebruikten in de jaren 50 buizen en transistoren door elkaar .oorspronkelijk gebruikten autoradio's
natuurlijk buizen , gewoon omdat er nog geen transistoren bestonden . De eerste transistor stamde uit 1948 , autoradio's werden al gebouwd vanaf het
begin van de jaren 30 . Voor die oude radio's had je een hoge spanning nodig zo rond de 250 volt . Niet aanwezig in een auto , dus die moest dan even gemaakt worden . Autoradio's gebruikten daarvoor een vibrator , nee niet dat vrouwen ding maar een soort trillend relay welke van de 6 of 12 volt gelijkspanning een
wisselspanning maakte welke dan met een trafo omhoog gebracht werd naar 250 volt om dan met nog een paar contakten op diezelfde vibrator weer te worden gelijkgericht . Nu had dat wel een flink nadeel , die vibrator was erg onderhouds intensief , door de voortdurende vonken tussen de kontakten was de levensduur meestal maar een jaar en soms minder . Verder was het zelf ook nagal een krachtige vonkzender welke behoorlijk wat storing veroorzaakte . Toen de transistor
was uitgevonden ging men dan ook al snel denken aan radio's met transistoren , wat in het begin niet zonder problemen ging , een versterker maken welke een redelijk vermogen aan een luidspreker kon leveren wes tamelijk eenvoudig , het lukte aanvankelijk echter niet om ook hoge frequenties met transistoren te versterken , 50 tot 100 Kilohertz ging wel maar daarboven was het snel afgelopen . Uit die tijd stammen de Hybride ontvangers , Autoradio's met een
transistor audio versterker en buizen in het ontvangerdeel . Er werden zelfs korte tijd speciale buizen ontworpen welke goed werkten op een anode spanning van 12 volt zodat het gebruik van die storende vibrator kon vervallen . Voorbeelden zijn bv de ECC 87 , EF 87 en ECH 87 . Vooral die ECC 87 heeft het nog
vrij lang uitgehouden . Toen de transistortechniek al zover gevorderd was dat ook MG ontvanger schakelingen met transistoren goed werkten was het voor FM ontvangst rond de 100 M/c nog steeds noodzakelijk om daarvoor de ECC 87 in te zetten . Pas met de komst van de OC 170 en OC 171 was het mogelijk
"All Transistor " radio's te maken met ook FM ontvangst

Met dit hele verhaal in gedachten besloot ik maar eens een hybride te gaan bouwen . Het zou een eenvoudige rechtuit regenerative ontvanger moeten worden welke eenvoudig na te bouwen moest zijn . De 1 krings rechtuit ontvanger is altijd al een ontvanger geweest waar eenvoud en gevoeligheid goed samengaan .
wel heb je wat onderdelen nodig welke tegenwoordig steeds moeilijker verkrijgbaar zijn , hoogspannings elko's , een geschikte voedingstrafo en een luidsoreker uitgangstrafo . Dit deed mij overwegen om ipv. een buizen eindtrap dan maar een IC te gaan gebruiken , de bekende LM 386 heeft aan 9 volt genoeg om voldoende huiskamer sterkte te leveren en je hebt er verder alleen een paar elko's en weerstandenn bij nodig .
Nu is het natuurlijk ook mogelijk om dan ook maar het hele ontvangstgedeelte met transistoren uit te rusten . Dit heeft echter toch een paar nadelen, voor een goede gevoeligheid is het nodig dat een regenerative detector heel soepel "op het randje " van genereren kan worden gezet . Dit is nu juist het sterke punt van een buis , de overgang is soms zo soepel dat het niet of nauwlijkes waarneembaar is en bij een transistor gaat dit toch vaak met een klap waardoor je hem niet goed kunt instellen op het punt van hoogste gevoeligheid , verder heeft een buis een erg goed groot signaal gedrag , een transistor raakt snel overstuurd bij harde signalen . Verder heeft een buisdetector maar weinig anode spanning nodig , omdat er voor een buis toch al 12 volt gloeispanning wordt gebruikt , heb ik deze 12 volt gelijkgericht en afgevlakt voor de voeding van de LM 386 en met een tweede spanningsverdubbelende gerijkrichter verkrijg ik 36 volt voor de voeding van de ECC 83 zodat de hele ontvanger wordt gevoed uit een enkele 12 volts trafo of AC adapter .

De door mij gebruikte spoel bestaat uit 50 wind litze draad op een 15 cm lange ferriet staaf , de kathode aftakking bevind zich op 7 wind van onder . Met de 500 pf afstemcondensator was de ontvanger af te stemmen van 0ngeveer 1800 Kc tot rond de 600 Kc , waarbij stations als Radio 5 , BBC , Duitslandfunk ,RTL en een stel Franse zenders goed binnenkwamen zonder buitenantenne . Met de 50 K potmeter is de schakeling soepel op het randje van genereren in te stellen waarbij de geluidsterkte zelfs nog behoorlijk kon worden teruggedraaid met de 100 K volume potmeter aan de ingang van de versterkerschakeling .
Bij een tweede experiment heb ik de ferriet antenne vervangen door een Oktal buisvoet met verschillende insteek spoelen . Ook det werkt erg goed , ik heb een aantal verschillende spoelen gemaakt op 25 mm PVC pijp en deze in Oktal sockels van oude buizen gelijmd .
Hier een klein overzicht van de gebruikte spoelen :
100 wind 0,2 mm draad met de aftakking op 20 wind , ontvangst van het grootste deel van de MG
60 wind 0,2 mm draad met de aftakking op 8 wind , ontvangst van de Visserij en lage Kg band incl de 160 Mtr amateurband
30 wind 0,4 mm draad met de aftakking op 8 wind , ontvangst van de korte golf band incl de 20 en 40 mtr amateur band
5 wind 0,7 mm draad met de aftakking op 1,5 wind , ontvangst van de 10 tot 15 mtr band incl goede ontvangst op de 27 Mc

	Hier een detail foto van de hele ontvanger gebouwd op een plaatje van 15 x 15 cm de wikkeling witte draad op de ferrietstaaf is een extra antenne aansluiting
	Hier het voedings gedeelte de Zwarte elko met de diode is voor de 12 volts voeding van de LM 386 de 3 blauwe elkos met de twee diodes op de voorgrond is de spannings verdubbelaar welke de 36 volt opwekt welke als "hoogspanning" wordt gebruikt voor de ECC 83
	Hier de audio versterker de 386 welke in staat is een ruime 1 watt audio te leveren , voldoende voor een ruime kamersterkte van de meeste radiostations op Mg , zelfs overdag.