Echte radio's hebben lampen.

We gaan nu eens iets heel anders doen , we hebben inmiddels al zoveel zenders gebouwd dat we nu wel zullen weten hoe dat moet. Daarom nu in plaats van een zender maar eens een ontvanger bouwen. 

Vroeger bouwden we veel radio's , je moest wel als je muziek wilde hebben , radio's waren in die dagen grote houten kasten en ze waren duur , erg duur
Het was nog maar kort na de oorlog en er was overal nog gebrek aan dus ook aan radio's . Als je een radio wilde kopen moest je soms weken wachten
dus een tweede toestel voor de tienerkamer zat er al  helemaal niet in. Nee die moest je zelf maken.
Gelukkig hadden we Leonard de Vries , deze auteur heeft toen hij tijdens de oorlog zat ondergedoken het Jongens Radio Boek geschreven waarvan ik hier de kaft als achtergrond heb gebruikt 

Voor ons schoolgaande jeugd was dat zo ongeveer "De Radio Bijbel " . In duidelijke en vooral begrijpelijke taal bracht hij ons de kennis bij die je nodig had om een radio te bouwen en niet alleen dat , ook spelenderwijs leerde hij je zoveel over de theorie dat je ook begreep waar je mee bezig was en hoe het werkte . Hele volksstammen radio en zendamateurs zijn hun loopbaan begonnen met de ontwerpen uit dit boek. van kristalontvanger tot  1 , 2 en 3 lamps radio toestellen voor batterij en lichtnet , plaatstroomapparaten , geluidsversterkers duidelijk beschreven met schema's en tekeningen . En tussendoor nam hij je mee naar studio's , zendergebouwen , Radiofabrieken en de net uit het ei gekropen televisie .

Nu zijn we ruim een halve eeuw verder en het hart van een radio is tegenwoordig een onduidelijk  zwart plakje met wat pootjes zo dicht bij elkaar dat je er je er nog nauwelijks aan kunt solderen. Toch blijft het leuk om zoiets eens zelf te bouwen , niet met zwarte plakjes maar gewoon zoals we dat vroeger deden ,met lampen , spoelen , afstemcondensatoren en trafo's . Het ouderwetse degelijke handwerk. 

Wil je nog verder teug naar de "Basics"en eerst een kristalontvanger bouwen raad ik je aan de volgende website eens te bezoeken : 

                                                                 http://www.crystal-radio.eu/index.html

De webmaster van deze site heeft het bouwen van kristalontvangers werkelijk tot een hogere kunstvorm verheven 
Ook wordt er heel veel informatie gegeven over afstemkringen , spoelen wikkelen en berekenen en elektrische verliezen in afstemkringen 
Deze website is een absolute aanrader voor radio en zendamateurs 

Wil je meer lezen over radio ontvangers en buizen in het speciaal is de volgende website een absolute must : 

                                                                 http://www.jogis-roehrenbude.de/ 

 Jochem heeft hier een fantastische hoeveelheid schema's , verhalen , foto's en beschrijvingen samengebracht die allemaal betrekking hebben op buizen,

                                    De   0V1   , 1  afgestemde kring , 1 buis , maar met twee funktie's

De eerste ontvanger die ik hier wil bespreken is een eenlamps eenkringer , een ontvanger met 1 afgestemde kring en slechts 1 buis .
Nou ja 1 buis . in de tijd van Leonard de Vries was dit eigelijk een tweelamps toestel . De eerste buis was de eigelijke detector en de tweede was de luidspreker versterker buis , wij maken echter gebruik van een dubbelbuis de PCF 80  een triode en een penthode samen in 1 ballon . dus is het toch weer een eenlamps toestel geworden waarbij deze ene buis dus twee funktie's vervuld.

Omdat de PCF 80 een behoorlijk zuinige buis is welke geen grote voedingstrafo nodig heeft hebben we hier voor de voeding gebruik gemaakt van een paar oude 12 volts adapters zoals deze voor halogeen lampen worden gebruikt , deze zijn in staat bijna 2 ampere te leveren wat ruim voldoende is voor deze radio .  de eerste adapter laten we heel , de tweede slopen we uit de behuizing , deze gaan we gebruiken op in onze radio de hoogspanning op te wekken , met de 12 volts wikkeling aangesloten op de 12 volt van de eerste adapter hebben we nu een 220 volts spanning tot onze beschikking welke netjes van het lichtnet gescheiden is . De gloeidraad van de PCF 80 heeft 9 volt nodig bij 0,3 ampere , deze sluiten we dus in serie met een 3 volts 0,3 A lampje ook aan op de 12 volt.

We hebben nu een heel mooi klein voedingsdeel waardoor de hele radio in een behoorlijk klein kastje past . Het penthode deel van de PCF 80 is in staat om ongeveer 1,5 watt audio te leveren , voldoende voor een krachtige weergave op een kleine luidspreker.
Het triode deel staat hier geschakeld als teruggekoppelde roosterstroom detector waarbij de terugkoppeling wordt gecontroleerd met de 100 K potmeter waarmee de andode spanning wordt ingesteld . Zet deze potmeter ongeveer half in en draai daarna de 60 pf trimmer zover in dat de schakeling begint te oscileren , hierna kun je met de potmeter de schakeling steeds op het randje van genereren zetten . Op dit punt heeft de ontvanger de hoogste gevoeligheid en beste selectiviteit . Door de schakeling et in het oscileren in te stellen kun je er ook CW en SSB signalen mee opnemen. 

De opgegeven spoelwaarden zijn bedoeld voor de middengolf maar door minder windingen te nemen kun je ook een groot deel van de korte golf ontvangen , bij ongeveer 30 wind en 12 windingen is er zelfs de 48 mtr en de 40 mtr band mee te ontvangen 

Bekijk en beluister deze ontvanger op YouTube :

                         http://nl.youtube.com/watch?v=sE8ykTJCH6A  

         De 1V1 ontvanger ,     twee kringen , 2 buizen maar met 3 funktie's 

Je kunt deze ontvanger ook uitbreiden tot een twee krings  1V1 ontvanger met een extra hoogfrequent voorversterker en extra afstem kring .

Hiervoor heb je een dubbele afstemcondensator nodig dus een 2 x 500 pf type , Dit type ontvanger is iets moeilijker te bouwen maar de resultaten zijn erg goed , vaak even goed of zelfs beter dan van menige communicatie ontvanger .Er moet wel enige aandacht worden besteed aan de goede afregeling , de beide afstemkringen moeten precies synchroon lopen , vandaar de toepassing van twee trimmers van 20 pf .

De afregeling gaat als volgt :

Zoek een station op met bijna ingedraaide afstem condensator , regel nu de ferrietkernen van de twee spoeltjes af op maximale ontvangst ,
zoek daarna een station met bijna geheel uitgedraaide afstem condensator , regel nu af op maximale ontvangst met de twee trimmers van 20 pf 
Ga nu weer terug naar het station aan de lage kant , dus met ingedraaide condensator en probeer  nu de kernen nog iets bij te regelen 
Doe ditzelfde nu nogmaals aan de hoge kant met de twee trimmers .
Herthaal deze handelingen een aantal malen tot er geen verbetering meer te verkrijgen is , dan is de ontvanger optimaal afgeregeld en zul je er versteld van staan wat er met een dergelijke eenvoudige ontvanger allemaal te ontvangen is. 

                De 1V2 Ontvanger   , 2 kringen   3 buizen , 4 funkties  , een top klasse rechtuit ontvanger 

Hieronder nog een tweede schema van een 3 lamps  1V2  toestel  waarbij er gebruik wordt gemaakt van twee penthodes en een ECL 82 , een krachtige eindbuis welke ook in staat is grote luidsprekers aan te sturen met een uitgangs vermogen van 4 - 6 watt voldoende om het toestel als huiskamer radio te gebruiken met een stevige huiskamer weergave van vele tientallen MG stations  niet alleen s'avonds maar ook overdag heb je met een dergelijk toestel een excellente ontvangst .

Op deze Foto is de voorkant te zien van deze radio , voorzien van een spoelenset voor meerdere golf bereiken en een afstemoog