Antennes welke bij mij goed werken
De kop zegt het al , deze pagina gaat over antennes welke bij mij goed werken , dat is dus geen garantie dat ze het ergens
anders ook goed doen maar je hebt tenminste een redelijke kans dat ze het bij jouw ook goed doen
 

.
Bij Middengolf komt er meestal direct al een groot probleem om de hoek kijken , de tuin is te klein voor een open dipool , trouwens een open dipool moet hoog hangen en ook daar kleven , vooral in de bebouwde kom bezwaren aan . We zullen dus een compromis moeten zoeken tussen afmetingen en afstraling .
Omdat mijn ( en de meeste tuintjes ) maar een meter of 12 diep is zal ik me tot deze afmetingen beperken , je hebt nu de keuze tussen een korte draadantenne of een spoelantenne . Verder zijn er nog een aantal speciale types zoals de Magnetic loop en de EH antenne . Er is nu een heel belangrijk ding waar we steeds aan moeten denkem , de antenne moet in resonantie zijn en de impedantie moet op het punt waar we hem gaan voeden in overeenstemming zijn met de uitgangsimpedantie van de zender . Vooral bij korte antennes is er meestal nergens een punt van overeenkomst te vinden tussen antenne en zender impedantie , dus daar zullen we meestal iets tussen moeten plaatsen om deze gelijk te maken 


Bij een kwartgolflengte van de een antenne draad loopt de impedantie op van 0 ohm tot oneindig aan het uiteinde . het moge duidelijk zijn dat er in dit geval altijd "ergens" op de draad een punt te vinden is waar de impedantie overeenkomt met de impedantie van de zender , hier zijn we snel klaar als je daar het voedingspunt maakt is de aanpassing automatisch goed . Alleen zoals ik al eerder aangaf , mijn tuin is te klein voor een kwart golf antenne .
 
Bij een korte antenne is de impedantie aan het begin al gelijk zeer hoog en kunnen we dus nergens een punt vinden waar de impedantie ook maar enigszins  overeen komt met de impedantie van de zender impedantie . Bovendien is deze korte antenne niet resonant op onze gewenste frequentie , hier zullen we dus wat aan moeten doen. 



met behulp van een rolspoel kun je gemakkelijk de zelfinductie variëren en daardoor de antenne resonantie precies aanpassen aan de zendfrequentie
i.p.v. een rolspoel kun je ook met een variabele condensator in serie met de straler de capaciteit van de straler t.o.v. de aarde verkleinen en daardoor de
resonantie frequentie verhogen.


Bij dit type antenne moeten we wel altijd zorgen dat de straler een zo laag mogelijke capaciteit tegenover de aarde maar ook tegenover de omgeving heeft
Dat betekend dus dat we hem zo hoog en zo vrij mogelijk moeten opstellen en dat de straler zo ver mogelijk van alle soorten obstakels verwijdert moet blijven
anders zakt het rendement gelijk een heel stuk naar beneden.

 
  
Hier een tweetal antenne voorbeelden met spoel gegevens , zoals te zien is op dezelfde manier een dergelijke antenne zowel als draadantenne maar ook als vertikale spoelantenne worden gebruikt . Naar keuze kun je voor zowel de draad en de vertikale straler zowel condensator of rolspoel afstemming gebruiken
Zoals ik op de vorige pagina al heb laten zien is het erg belangrijk dat de eigelijke straler ( de gehele draad/staaf combinatie ) na de spoel een zo klein mogelijke capaciteit heet ten opzichte van de omgeving , dat betekend dus zoveel mogelijk afstand houden tot muur / raam / muur of dak constructie's

Hier een aantal goede en slechte opstellingen
Opstelling 1 is redelijk , hoewel de antenne niet echt hoog staat is er toch een redelijke afstand tussen de straler en de omgeving
Opstelling 2 is zondermeer slecht te noemen , de straler staat hier veel te dicht bij de woning en de meeste energie zal verloren gaan door de demping van de muur
Opstelling 5 is  het beste , de straler staat hier hoog boven alle opstakels , de demping in minimaal en de afstraling optimaal
Opstelling 3 is ook weer een voorbeeld van een slechte draad antenne , doordat de draad aan het einde dicht over de bomen loopt zal hier ook veel demping
optreden , ook de verbinding tussen de binnenshuis geplaatste antenne tuner en de straler zal veel verlies opleveren
Opstelling 4 is veel beter , de antenne draad hangt hier goed vrij . de antenne isolators zijn zodanig geplaatst dat de draad wel wat korter is maar er wordt
een ruime afstand gehouden tussen de draad en de bomen en het huis , ook de aanvoerdraad naar de tuner hangt goed vrij doordat de tuner buiten geplaatst is
en het gebruik van twee aardpennen zorgt voor een lagere aardweerstand waardoor het rendement aanmerkelijk toeneemt

Een andere mogelijkheid is het gebruik van een Top load of
End loaded antenne, hier wordt d.m.v. een extra spoel en capaciteit aan het einde van de antenne de
stroom door de straler verhoogd  , een aantal draden aan het einde van de straler zorgen voor een extra capaciteit waardoor de schijnbare impedantie van de straler
leger wordt en daardoor de stroom in de straler toeneemt , de bedoeling is wel dat de hoogste stroom hier in het hoogste deel van de antenne loopt
Ook hier is het belangrijk dat deze extra capaciteits draden zo vrij mogelijk moeten blijven van de omgeving

Meer over antenne's , antenne spoelen en een goede afstraling
Het rendement van onze antenne staat of valt met de constructie van de antenne verlengspoel , deze moet onze te korte draad in afstemming brengen op de gebruikte 
zendfrequentie en er tevens voor zorgen dat de aansluit impedantie overeen komt met de impedantie van onze zender en voedingslijn .
Ook moeten we proberen het verlies in deze spoel zo klein mogelijk te houden . De Verlengspoel en de effectieve aardweerstand zijn meestal de twee grootste verliesposten 
en we moeten er dan ook alles aan doen om deze zo klein mogelijk te houden .
Ook moet vooral bij zeer korte antenne's zoals de spoelantenne , welke vaak een straler heeft van 6 mtr of minder de resonantie zeer precies kloppen anders is de afstraling 
praktisch nihil . Ik lees vaak dat veel stations een Staande Golf Meter gebruiken voor het afregelen van een spoel antenne , dit heeft eigelijk weinig zin . Het is geen enkel
probleem om een onjuist afgeregelde antenne toch 1:1 te krijgen . Op de SWR meter ziet het er dan allemaal prachtig uit , alleen de antenne straalt in dat geval voor geen meter
Een veel betere methode is de stroom te meten in de straler zelf  .  DUS NA DE SPOEL en niet ervoor !  Ook is het meten van de elektrische veldsterkte in de directe omgeving van de straler een goede aanwijzing .

Hier een tweetal foto's van mijn oude antenne tuner opstelling , ik gebruikte toen een eindgevoede antennedraad van ongeveer 12 mtr
welke vanaf de zolder werd gevoed met een combinatie van afstemcondensatoren en rolspoelen waardoor deze draad op bijna iedere
frequentie te gebruiken was . met een 50 watt zender was het veld op zolder zo groot dat zelfs op 1 meter afstand een TL buis nog oplichte

De Aarde , Ook heel belangrijk


de aardleiding . Wat dus wil zeggen dat iedere lengte draad tussen zender / tuner en het werkelijke aardpunt de efficiëntie van de aarde
en dus het antenne systeem verminderd . is de leiding naar het aardpunt toevallig een 1/4 golflengte lang wil dat dus zeggen dat je 
dan helemaal geen aardverbinding meer hebt , de lage aardimpedantie aan het begin van de draad is door de draad zelf omgetransformeerd 
tot een oneindig hoge impedantie en wat de zender betreft zit die draad er dan helemaal niet meer. 

Gelukkig kun je van dit effect ook een handig gebruik maken , een 1/4 golf lijn welke aan het uiteinde open ligt zal zich aan de 
andere kant als een kortsluiting gedragen . hier heb je dus een aardpunt van zeer lage impedantie , en dat zonder dat deze draad
ergens op is aangesloten.

Natuurlijk is dit alleen van toepassing voor de golflengte waar deze draad een 1/4 golf lang is 
natuurlijk heb je nog wel steeds een veiligheids  aarde nodig voor de voedingen . enz. Deze kun je dan bij voorkeur
Hoogfrequent isoleren van het antenne systeem door Ferrietclamps over de bedrading te gebruiken om te 
voorkomen dat de zender deze verbindingen als  extra aarde gaat zien.

Een andere zeer goede methode welke vooral de laatste tijd erg veel wordt toegepast is het gebruik van een  "Aardtuner "
Een serieschakeling van een spoel en een afstemcondensator waarmee op dezelfde manier als bij de antenne tuner de impedantie 
van het aardpunt wordt "aangepast"
Dit werkt erg goed , ook voor ontvangst , soms wordt de ruis en QRM op een ontvanger er wel  6 tot 15 dB mee verzwakt 
Zendermatig zul je merken dat de antennestroom en dus de afstraling met enkele dB's toeneemt , doordat de antenneafstraling
hierdoor verbeterd blijft er nu ook veel minder ongewenste HF energie achter in huisleidingen enz waardoor de kans op
interferentie en storing in de omgeving behoorlijk vermindert
Wanneer je hiervan last hebt loont het zeker de moeite hier eens mee te experimenteren.

Tenslotte nog een voorbeeld tekening van het huidige "Antenne Park " hier , hier is duidelijk te zien dat je ook in de beperkte ruimte van een stadstuintje
een redelijk aantal goede antenne's kunt wegwerken .
Er wordt hier gebruik gemaakt van een Inverted L antenne voor de lage banden , dmv de tuner spoel is deze afstembaar van 1,4 tot 4 M/c zodat deze bruikbaar is
voor middengolf , 160 mtr topband en 80 mtr band . In de Pergola zit een N.V.I.S. antenne "verborgen" welke goed bruikbaar is voor 40 , 45 , 48 en 52 Mtr
Bij de N.V.I.S. mode wordt alle energie zo veel mogelijk recht omhoog gestraald , minder geschikt voor lange afstand maar bij uitstek geschikt voor meer lokaal gebruik
waarbij we daltlokaal met een korreltje zout moeten nemen , afstanden tot 150 - 200 Km zijn zeker haalbaar . Het grote voordeel van NVIS is echter dat de gereflecteerde
golf ook weer bijna stijl naar de aarde teruggekaatst wordt zodt er bijna geen dode zone is . Bij normale DX op kg is er vaak de eerste 100 - 300 Km een zone waar er geen
ontvangst mogelijk is . Omdat dit bij NVIS niet het geval is wordt deze mode dan ook vaak in millitaire toepassingen gebruikt voor betrouwbare communicatie in het gebied
waar normale VHF en UHF verbindingen niet meer mogelijk zijn . Elders op deze website heb ik hier een uitgebreid artikel over geplaatst
Een kleine 1/4 golf spriet aan de dakgoot is afstembaar van 14 tot 30 Mc voor 20 , 15 , 11 en 10 mtr
Als laatste zit er bij het balcon nog een 4 banden Moxon antenne , dit is een gecombineerde 2 elements vertikale beam voor 100 tot 870 M/c geschikt voor
de FM band , 2 meter , 70 cm , PMR band en de 35 cm band
En dit alles op een heel beperkte ruimte en zonder het uitzicht van de buren te belemmeren met grote versa towers of andere dikke staal constructies


Antennes met spoelen

Hier zien we de gebruikte antenne tuner met
antenne stroom meter . Met deze tuner is het mogelijk de
eindgevoede inverted L antenne over een groot gebied
af te stemmen . Na het kiezen van de juiste aftakkingen
op de spoel wordt dmv. de serie condensator op
maximale antenne stroom afgeregeld
Hier zien we een complete antenne spoel voor
middengolf , deze wordt dmv. een coaxkabel op de
zender aangesloten , aan de onderzijde naast de coax
plug zit de aansluiting voor de aarde , aan de bovenzijde
zitten 4 aansluitingen voor de antenne draad dmv. deze
aansluitingen kunnen er 4 frequentie gebieden worden
gekozen in het gebied tussen 1660 en 1450 K/c
Deze spoel is door ons leverbaar voor antenne lengtes
van 10 en van 20 mtr .Hij wordt geleverd compleet met
de juiste lengte rekvrij antennedraad en afspan isolatoren